Bài và ảnh: Thu Thảo
Năm nay mình hữu duyên ghê. Mùa thu vào đất Thục (Tứ Xuyên), mùa đông ghé Vân Nam, một nơi thì nổi tiếng với nền ẩm thực đặc sắc, một nơi là một trong những cái nôi văn hóa trà của Trung Quốc. Nhưng thú vị nhất là cả 2 nơi này – Tứ Xuyên và Vân Nam đều thuộc “Trà Mã cổ đạo” – tuyến đường có niên đại hàng ngàn năm phục vụ cho nhu cầu trao đổi những sản vật đặc trưng nhất giữa vùng Vân Nam và Tây Tạng của Trung Quốc là trà và ngựa.
Tuy đều là những tuyến đường buôn bán quan trọng được duy trì suốt chiều dài phát triển của Trung Quốc nhưng trong khi Con đường tơ lụa ở miền bắc nổi tiếng khắp thế giới thì Trà mã cổ đạo ở miền Nam Trung Quốc lại ít người biết tới hơn.
Để viết bài về con đường này và trà sau nha (tiếc quá vì ỷ y nên ko kịp mua trà sữa hoa hồng nổi tiếng của Vân Nam, mình uống thử thấy thơm ngon và không quá ngọt, rất hợp khẩu vị mình huhu), giờ điểm sơ qua những nơi mình đã đi qua để bà con cô bác ai muốn thăm thú cảnh quan nhánh phía nam thì mạnh dạn lên plan ha. Còn thấy tự đi mợt mỏi quá thì nhà mình liên hệ em Vũ Thảo xinh đẹp tốt bụng dễ thương nhứt đại lục, bao mọi tuyến mọi trip trên đất Trung Hoa nha. 😍😍
Côn Minh
Côn Minh là trung tâm văn hóa, kinh tế, giao thông của tỉnh Vân Nam, không hổ danh là Geneva phương Đông, thành phố cao nguyên lớn nhất tỉnh Vân Nam này có khí hậu mát mẻ dễ chịu, bốn mùa như xuân, hoa lá ngập tràn. Ai mà yêu hoa lá cỏ cây tới đây là ngất ngây con gà tây bởi vì hoa khắp muôn nơi, hoa trên tường rào các dãy phố, hoa trồng giữa giải phân cách trên đường. Trên hè phố, trong các ô vuông trồng cây bóng mát người ta cũng để các chậu hoa nhỏ, màu sắc rất sặc sỡ.
Chợ hoa Côn Minh
Vân Nam là đất kì hoa dị thảo. Nghe nói ở Tây Song Bản Nạp (Châu tự trị giáp giới Miến Điện) có loài hoa biết múa theo âm nhạc, tiết tấu nhanh thì quay nhanh, tiết tấu chậm thì quay chậm. Khi nhạc ngừng thì hoa cũng ngừng múa ngay, gọi là hoa khiêu vũ.
Người Vân Nam rất yêu hoa, chỗ nào cũng trồng hoa, mỗi năm vào ngày 14.2 nông lịch có tổ chức hội hoa, gọi là “Hội ngắm hoa”. Trước đó, mọi nhà đem các bồn hoa bầy ra ngoài cổng, xếp thành những “núi hoa”. Phần lớn các sản phẩm hoa ở đây được cung cấp khắp Trung Quốc, xuất khẩu sang Việt Nam và các nước Asean.
Hoa là ngành công nghiệp chủ chốt của Côn Minh. Có hai chợ hoa rất lớn ở đây là chợ hoa giả và chợ hoa thật. Tại chợ hoa thật, trước 5h sáng lại có rất nhiều container hoa được đóng và chuyển bằng máy bay đi khắp Trung Quốc và nhiều nước trên thế giới.
Mấy cô khách trong đoàn mình sẵn sàng bỏ thêm 800 tệ (gần 2 triệu tư) để mua thêm 1 kiện ký gửi vì thích hoa quá mà quy định hãng hàng không chỉ cho mỗi người 1 kiện 🤷🏻♀️🤷🏻♀️
Ẩm thực Vân Nam
Thành phố hoa xinh xắn dễ thương, đồ ăn ngon và rẻ hơn so với Thành Đô, khí hậu mát mẻ dễ chịu, đặc biệt món bún qua cầu có thể sánh ngang với hủ tiếu Nam Vang ở độ ngon và dễ ăn. Thú thật hồi tháng 9 đi Thành Đô Trùng Khánh mình hơi thất vọng chút xíu về ẩm thực mà qua đây lập tức được lên tinh thần liền. Đồ ăn Trung Quốc ngon thật sự bà con ơi, quan trọng là ăn ở vùng nào thôi à.
nè
Đại Lý
Điểm đến không thể bỏ qua nếu bạn là fan của Thiên Long Bát Bộ. Mình dù hem phải fan nhưng mình cũng rất thích cái thành cổ hơn ngàn năm tuổi này.
Từ xưa người ta đã tặng cho thành Đại Lý 4 chữ: “Phong – Hoa – Tuyết – Nguyệt” tức Thượng Quan Phong, Hạ Quan Hoa, Thương Sơn Tuyết, Nhĩ Hải Nguyệt. Lý do: ở khu dưới, nơi có nhiều gió ở thành cổ Đại Lý, nên gọi là Hạ Quan Phong; phía trên khí hậu ôn hòa, trồng nhiều hoa, cảnh quan rực rỡ quanh năm nên gọi là Thượng Quan Hoa. Xa xa có núi Điểm Thương gồm 9 ngọn, mùa đông thường có tuyết phủ tuyết, gọi là Thương Sơn Tuyết. Những đêm rằm soi bóng nước, cảnh trăng lại vằng vặc in xuống hồ Nhĩ Hải rất đẹp và đầy thơ mộng. Mình đã được thưởng thức Thượng quan Phong rồi, hẹn một đêm không xa ngắm trăng trên hồ Nhĩ Hải nha.
Hồ Nhĩ Hải
Một trong Tứ đại mỹ quan của Đại Lý – nơi mình siêu thích trong chuyến đi này. Hồ Nhĩ Hải nằm ở phía đông thành cổ Đại Lý, đây là hồ nước ngọt lớn thứ 2 ở tỉnh Vân Nam và lớn thứ 7 trong các hồ ở Trung Quốc. Hồ Nhĩ Hải còn được biết đến với cái tên “hồ hình tai” vì hình dạng của nó giống như một chiếc tai người. Phân tích tên gọi “nhĩ” là hình tai còn “hải” là vì hồ rộng như biển. Người dân tộc Bạch ở Đại Lý xem hồ Nhĩ Hải như là một viên ngọc quý, họ còn gọi Nhĩ Hải là hồ Mẹ. Trên khắp đường phố ở Đại Lý, bạn có thể dễ dàng nhìn thấy các dòng khẩu hiệu tuyên truyền bảo vệ môi trường của hồ Nhĩ Hải. Er Hai Lake, Dali, Yunnan.
Điểm đặc biệt ở hồ Nhĩ Hải là khi trời nắng, bạn có thể trải nghiệm hiện tượng được gọi là “Thương Sơn Bạc và Ngọc Nhĩ Hải”. Nơi các đỉnh núi Thương Sơn phủ tuyết và mặt nước lấp lánh của hồ tỏa ra một thứ ánh sáng đặc biệt.
Câu chuyện truyền thuyết về hồ Nhĩ Hải được kể như sau: “Thuở xưa, con gái của đế vương vừa kết hôn chưa được bao lâu thì người chồng xuất chinh ra trận tận mười mấy năm. Công chúa vì nhớ thương chồng mà khóc nhiều đến nỗi nước mắt tạo thành hồ Nhĩ Hải. Khi nàng cạn kiệt sinh lực và qua đời thì vừa đúng lúc người chồng quay trở về quê hương. Chàng đau lòng nên thề nguyền với trời đất nguyện hóa thành ngọn núi ở bên cạnh bảo vệ hồ Nhĩ Hải. Đó chính là núi Thương Sơn ngày nay.
Hồ Nhĩ Hải được hình thành bởi sự tan chảy của nước tuyết từ núi Thương Sơn và chảy thành 18 dòng suối. Cá tươi ở hồ Nhĩ Hải được xem như là cao lương mỹ vị trên thế giới. Thêm là món thịt hầm đầu cá Đại Lý nổi tiếng thơm ngon nữa, không biết cái tô canh cá này có phải cá lấy từ hồ Nhĩ Hải ko ta?
Hồ Nhĩ Hải hiện có đường cảnh quan du lịch quanh hồ, tổng chiều dài khoảng 120km, đạp xe vòng quanh hồ mất khoảng 2 ngày. Ở thành cổ Đại Lý có rất nhiều cửa hàng cho thuê xe, thông thường giá thuê xe đạp leo núi khoảng 20 – 30 NDT/ngày.
Thành cổ Đại lý
“Đại Lý là một vương quốc của người Bạch nằm trong khu vực của tỉnh Vân Nam, Quý Châu và Tây Nam tỉnh Tứ Xuyên của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ngày nay. Được sáng lập bởi Đoàn Tư Bình năm 937, nước Đại Lý kéo dài 316 năm, được cai trị kế tiếp nhau bởi 22 vị vua cho khi quốc gia này bị tiêu diệt bởi cuộc xâm lược của đế chế Mông Cổ dưới thời Mông Kha năm 1253. Thủ đô của vương quốc này là thành Đại Lý và cũng chính từ bàn đạp này, đế quốc Nguyên Mông đã phát động các cuộc tấn công tàn khốc vào nước ta. Quân và dân Đại Việt dưới sự lãnh đạo của vương triều Trần đã lập nên những chiến công chói lọi nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc”. – trích
Tình cờ tụi mình vô trúng cái bar tên là XZ. Xiao Zhan- Tiêu Chiến của lòng tui (trong đoàn có cô Ngọc cũng thích Tiêu Chiến nữa a 
). Ai tới Đại Lý có thể ghé quán này nghe mấy bạn hát nhạc trữ tình TQ dc đó nhưng đừng hy vọng gì ở nước uống hay đồ ăn nha. Siêu dở luôn nha.
Cái trò thắt tóc này rất được du khách ưa chuộng trên đường từ Đại Lý đi Lệ Giang. 1 tệ 1 dây thôi mình làm 10 dây ủng hộ đồng bào. Đây chân dung cô thắt tóc cho mình. Năn nỉ mới chịu chụp chung nha vì “cô bu hảo khan”, ko chịu chụp 😂😂
Hổ Khiêu Hiệp
Là một trong những hẻm núi sông sâu nhất thế giới. Hẻm núi này gồm một con đường chính dài khoảng 22 km, hình thành trên dòng sông Kim Sa, một nhánh của sông Dương Tử. Hổ Khiêu Hiệp nằm trong khu vực mà con sông chảy qua các khối núi như Ngọc Long Tuyết Sơn cao 5.596 m ở phía đông và Cáp Ba Tuyết Sơn cao 5.396 m ở phía tây qua một loạt các thác ghềnh dưới các vách đá dốc đứng cao 2.000m.
Có hai lối đi một xuống thung lũng, một lên cao, đi qua những địa hình đa dạng, những con lạch ngoằn ngoèo hay các đường mòn dọc theo vách núi. Chú ý lúc trở về mà đi lộn con đường kia là đi bộ mệt nghỉ luôn nha.
Hổ Khiêu Hiệp là một phần của Tam Giang Tịnh Lưu, nơi đã được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới. Tam Giang Tịnh Lưu là một khu vực bảo tồn tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Đây là thượng nguồn của ba con sông nổi tiếng: sông Dương Tử, sông Cửu Long và sông Salween (Nộ Giang). Tam Giang Tịnh Lưu đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới (thiên nhiên) năm 2007. Tổng diện tích khu bảo tồn là 758,977.8 ha, trên một vùng với bán kính rộng 180 km và 310 km. Khu vực này là nơi phát tích 3 con sông lớn và nổi tiếng nằm trên độc cao 6000 m. Ngoài giá trị là nơi phát tích các con sông lớn, khu vực này còn nổi tiếng vì phong cảnh tuyệt đẹp cùng với việc đa dạng các loại địa hình bậc nhất.
Lệ Giang
Đẹp không tả xiết. Hèn gì thành Đại Nghiên (tên cũ của Lệ Giang) được UNESCO đưa vào danh sách di sản thế giới. Dù ở lại đây 2 đêm mà mình vẫn không thấy đủ, chắc phải làm 1 cái tour 4 ngày 3 đêm riêng cho “Vience phương Đông” này quá. 😍😍
Phố cổ Shangri-la
Phố cổ Shangrila có tên gọi là Cổ Thành Ánh Trăng nè. Đây là một trấn có tuổi đời và lịch sử hơn 1300 năm, là một trong những nơi tập trung sinh sống của người Tạng từ lâu đời được bảo tồn tốt nhất ở Trung Quốc. Thị trấn này cũng là mắt xích quan trọng trên tuyến đường Trà Mã cổ đạo. Châu tự trị Địch Khánh nằm ở vùng tiếp giáp giữa 3 tỉnh là Vân Nam, Tứ Xuyên và Khu tự trị Tây Tạng nên có nền văn hóa khá đa dạng với người Tạng chiếm 80%.
Không quá cheo leo, cách trở như Tây Tạng, không phồn hoa như Lệ Giang hay Côn Minh, Shangri-la chỉ đơn giản là miền đất đẹp dưới thềm chân núi Himalaya, nơi chứa đựng nhiều yếu tố của đời sống tâm linh văn hóa. Đặc biệt mình thích ngắm các cô gái người Tạng mặc trang phục dân tộc dạo bước trong buổi sớm mai, nhìn rạng rỡ mà bình yên ghê đó. Trai đẹp này ngoài đời đẹp hơn trên hình nhiều nha. Dân Bắc Kinh Thượng Hải gì đó tới đây chơi mặc Tạng phục một buổi thoy hà.
Kế bên là Chuyển Kinh Luân lớn nhất thế giới lun. Đây là pháp cụ tu hành của người Tạng, xoay một vòng Chuyển Kinh Luân là tụng xong một câu kinh, mang lại phước báu và sự an yên cho mình. Mười mấy người hì hục hè nhau đẩy mãi nó mới xoay. Mà nghe anh HDV địa phương nói phải xoay 3 vòng mới linh nghiệm nha 
Tu viện Songzanlin
Tu viện Songzanlin hay còn được biết đến với tên gọi “Tùng Tán Lâm”, là tu viện Phật giáo Tây Tạng lớn bậc nhất của tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Được xây dựng vào năm 1679 trải qua dòng chảy của thời gian, tu viện vẫn được bảo tồn nguyên vẹn như ban đầu. Tọa lạc trên cao nguyên ở độ cao 3.200m, Songzanlin là một trong những công trình tiêu biểu của Phật giáo Tây Tạng, dựa theo lối kiến trúc của cung điện Potala, nơi đây từng là nhà của hơn 2000 nhà sư.
Trời lạnh thí mụ nội mà ngồi tô tô trét trét cái phấn trắng nhách lên rồi vẽ họa tiết mây lá (cô gái Tạng nào cũng có cái đám mây này trên má) tốn hết 300 tệ (1 triệu đồng đó má ơi bữa đó sao mình chịu chơi quá dzị) cho make up và thuê đồ + chụp hình. Mà có phải chụp 1-1 đâu, 1 người chụp cho 2 người lận đó nha. Nhận hình xong muốn lên cơn tăng xông hên có em Oanh Photoshop lại tui mới dám post.
(Nhưng hình như ẻm chỉnh hình hơi quá. Tui ko nhận ra tui luôn 
)
Này là đang cầu nguyện “Cầu cho con trúng 1 triệu đô la Mỹ thôi không cần gì nhiều”
Vân Nam (27/11-4/12/2023)
Thu Thảo
